قیزیل آزربایجان (زنجان)

1 - گۆنش دۆزگه‌سی ( Günəş düzgəsi ) = منظومه شمسی

2 - گزه‌گن‌ ( Gəzəgən ) = سیاره ، Planet


3 - گۆنش ( Günəş ) = خورشید ، sun


4 - ارد‌ن‌آی ( ərdənay ) = عطارد ، تیر ، Mercury
«عطارد» در ادبیات فارسی و عربی،«دبیر فلك» نیز خوانده شده‌است. نام اروپایی این سیاره Mercury از كلمه ای لاتین گرفته شده كه در مقابل نام یونانی هرمس است. خدائی كه پیغام برنده برای خدایان دیگر بوده و به همین دلیل هرمس در اغلب تصاویر با صندلهای بالدار كشیده می‌شود. علاوه بر پیغام‌رسانی، او نگهدار بازرگانان و مسافران بود. مركوری در ادبیات افسانه‌ای یونان و روم، خدای سخن‌وری و نویسندگی است.

با توجه به سابقه یكتا پرستی تركان باستان ( تنگریسم ) ، ارد‌ن‌آی نه نام یك خدا بلكه به اعتقاد تركان سیبری ، فرشته ای است كه پیامهای تانگری ( خدا ) را به افراد می رساند ( جبرئیل ).


5 - چوْلپان ( Çolpan ) = ناهید، زهره، Venus


6 - یئر-اۆزۆ، یئر ( Yer-üzü, yer ) = زمین، earth
معادل زمین فارسی در تركی سومری er ، در تركی معاصر yer و در انگلیسی earth می باشد .



7 - قېزېل‌دېز ( qızıldız ) = بهرام ، مریخ ، mars



۸ - ار‌ن‌دیز ( ərəndiz ) = مشتری، هرمز، Jupiter



9 - سكن‌دیز ( Səkəndiz ) = زحل، كیوان، Saturn


10 - آلتای‌خان ( Altayxan ) = اورانوس ، Uranus

اورانوس نام یكی از اسطوره‌های یونانی است كه تجسم آسمان (و بهشت) محسوب شده و پدربزرگ زئوسو پدر كرونوس می‌باشد.

در این مورد نیز به جای خدا ، به یك روح به نام آلتای خان می رسیم كه بنا بر اعتقاد تركان باستان ارباب و پدر كوههای التای بوده و در قله این كوه سكنی دارد .


11 - تالای‌خان ( Talayxan ) = نپتون ، Neptune

در یونان باستان به خدای دریاها نپتون می گفتند. در تركی نیز تالای به معنای دریا و اقیانوس و تالای خان نیز نام روح و فرشته محافظ دریاها می باشد .