حاجی فیروز نماد برده داری و گدایی! در مقابل سایاچی ها و تکم چی ها کی بی منت آمدن بهار و خوشی را وعده میدهن
یازار : مجید زنگانلی (Məcid Zənganli)
+0 به‌یه‌ن - پسندیدن
میدان تاریخی ایالت اورمیه امسال (91)دو مهمان ناخوانده و گدا دارد که متاسفانه سازمان زیباسازی شهرداری اورمیه آنها را در مقابل ساختمان مرکزی شهرداری قرار داده است تا با فرا رسیدن سال نو بار دیگر یادآور نظام برده داری در دوره هخامنشی و ساسانی باشد. شاید هم نمادی از اندراحوالات شهرداری اورمیه و کسب عوارض سالیانه در ایام آخر سال!
حاجی فیروزها چنان به مردم خیره شده و دست گدایی دراز کرده اند که دل هر انسانی را به درد می آورد، در روزهای پایانی سال که تکم چی ها با چهره خندان پیام آور شادی و عید هستند حاجی فیروزها روسیاهی را به ارمغان آورده و نظام برده داری را یادآور می شوند.
حرفهای حاجی فیروزها خود گویای این مهم است:
«ارباب» خودم سامبولی بلیکم
ارباب خودم سر تو بالا کن
ارباب خودم بز بز قندی
ارباب خودم چرا نمی خندی؟
حاجی فیروزم
سالی یه روزم ....
صحبت تنها و تنها از ارباب و مالکی است که حاجی فیروز به عنوان یک دلقک در مقابل او خود شیرینی می کند تا شاید پولی گرفته باشد. در مقابل حاجی فیروز، سایاچی ها و تکم چی آذربایجانی ها و بابا نوئل مسیحی ها بدون آنکه صحبتی از ارباب و رعیت داشته باشند آمدن بهار و سال نو را مژده داده و هدیه می بخشند.
نمونه ای از سروده های سایاچی ها و تکم چی ها:
«سایا گلدی، گوردوزمی؟
سلا مینی، آلدیزمی ؟
سایا آمده او را دیدید؟ جواب سلام او را دادید؟
«بو سایا یاخچی سایا
هم چشمه یه، هم چایا
هم اولدوزا، هم آیا
هم یوخسولا هم وارا»
ترجمه: (این سایا، سایای خوبی بشود هم برای چشمه هم برای رود هم برای ستاره و هم برای ماه
هم برای فقیر و هم برای غنی)
بلی، هم یوخسولا هم وارا، یعنی هم برای فقیر و هم برای غنی. سایاچی ها متعلق به همه مردم است. بدون آنکه کوچکترین تفکرات نژاد پرستی داشته باشند که حاجی فیروز نماد بارز آن است نکته ای که حمید دهباشی استاد دانشگاه کلمبیا هم آشکارا به آن اشاره کرده و رسم حاجی فیروز را شرم آور و یادآور دوران سیاه برده داری می داند، وی خواستار انجام ندادن این مراسم در جشن نوروز شده‌است. وی می‌گوید: "ایرانیان جشن نوروز را در خیابان پنجم نیویورک رنگارنگ جشن می‌گیرند، بدون توجه به دهشت آمریکاییان آفریقایی تباری که نمی‌توانند باور کنند که در این عصر و زمان هنوز افرادی به صورت ناخودآگاه چنین اعمال نژادپرستانه‌ای انجام می‌دهند.
و امروز در شهرمان اورمیه نیز شهرداری اورمیه بالاخص سازمان زیباسازی این عمل زشت را دانسته یا ندانسته تکرار می کند و بر عمل خود اصرار می ورزد.
