قیزیل آزربایجان (زنجان)

دهه هفتاد را میتوان نقطه عطفی درپویایی زبان وادبیات تركی در زنجان نامید یك دهه فعالیت منظم مجموعه‌ای ازشعرا، نویسندگان، اهالی فكر و اندیشه در قالب گروه ادبی «ایشق» دلیل چنین شكوفایی ادبی است. قریب به اتفاق شعرا و نویسندگان مطرح فعلی در زبان تركی زنجانی سر و سری با این گروه بی بدیل داشته‌اند یكی از شاعران پرآوازه‌ی ساتریك وطنز پرداز معاصر «احمد صادقی» است، كه اتفاقا زمینه آشنایی نگارنده با ایشان به همان ایشق بر میگردد. صادقی روحی لطیف هوشی سرشار و دلی دریایی و شخصیتی ریسك‌پذیر وسبكی تهاجمی وسنت شكن دارد. مماشات و ملاحظات رایج خودسانسوری فكر و اندیشه برایش تعریف نشده است. به‌دلیل دست‌و‌دل بازی و ظرفیت مهمان نوازی میتوان صادقی را حاتم شعرا دوره حاضر زنجان نامید. بدلیل تسلط به زبانهای فارسی تركی و آشنایی با زبان عربی آبشخوری وسیع و چند بعدی پیش رو داشته و از مسائل پیرامونی خویش دركی متفاوت وعمیق دارد. صادقی شاعر گل و بلبل وعشق و عاشقی صٍرف نیست، وی شاعری است كه با خرافات و جهل مركب زمانه خویش با ابزار شعر، پشتوانه فكر و اندیشه و خمیرمایه‌ی طنز جدالی همیشگی و پایدار دارد و به سوء‌استفاده كنندگان از سادگی عوام می‌تازد و حیلت‌های رنگارنگ استحمار، استعمار و استثمار را آچمز می‌كند. محصور كردن صادقی در مجموعه شعر وزین «قورخورام یاغمیایاغیش « جفا به ادبیات معاصر تركی است. بارش فكری و اوج اندیشه و جسارت وی در لابه‌لای اشعار طنزی است كه در صف احراز صلاحیت چاپ از ارشاد می‌باشد. كندوكاو در خصوص ابعاد فكری و زوایای پیدا و پنهان اندیشه‌گی و ارزش ادبی این شاعر طنز تركی را به شماره های بعدی حواله می كنیم. صادقی چون كوه یخی‌ست كه مجموعه شعر منتشر شده وی بخشی ناچیزی از شعریت وی را به نمایش گذارده است و مابقی مدفون در دست نوشته‌های اوست ...

دكتر یوسف ثبوتی متولد ۱۳۱۱ زنجان آزربایجان، فیزیكدان سرشناس آزربایجانی و مؤسس مركز تحصیلات تكمیلی علوم پایه زنجان آزربایجان است.
.
.
.
آردی وار

)موسی شهوات-(قرن 8میلادی)
2)اسماعیل بن یسار-(قرن 7 میلادی)
3)اسكافی زنجانی - (قرن 11 میلادی)
4)خطاط نظامی تبریزی - (قرن 11 میلادی)
5)منصور تبریزی - (قرن 11 میلادی)
6)مسعود بن نامدار - (قرن 11 میلادی)
7)ادیب احمد - (قرن 6 هجری قمری)
8)خواجه احمد یسوی - (قرن 5 هجری قمری)
9)عمر گنجی - (قرن 10 میلادی)
10)قطران تبریزی - (قرن 5 هجری قمری)
11)عین القضاء میانجی - (قرن 4 هجری قمری)
12)مجیرالدین بیلقانی - (قرن 12 میلادی)
13)عزالدین شروانی - (قرن 6 هجری قمری)
14)خاقانی شروانی - (قرن 11 میلادی)
15)مهستی گنجوی - (قرن 6 هجری قمری)
16)نظامی گنجوی - (قرن 12 هجری قمری)
17)قوامی - (قرن 6 هجری)
18)فلكی شروانی - (قرن 6 هجری)
19)شهاب الدین سهرودی - (قرن 5 هجری قمری)
20)محمود شبستری - ( قرن 13 میلادی)
21)خواجه علی خوارزمی -
22)مولانا جلال الدین محمد مولوی - (قرن 6 هجری قمری)
23)خواجه احمد فقیه - (قرن 6 هجری قمری)
24)شیاط حمزه - (قرن 13 میلادی)
25)یونس امره - (قرن 6 هجری قمری)
26)سلطان ولد - (قرن 6 هجری قمری)
27)شیخ صفی الدین اردبیلی - ( قرن 6 هجری قمری)
28)مولانا جلال الدین مجمد عتیقی زنجانی - (قرن 7 هجری قمری)
29)شیخ عرالدین حسن اوغلو - (قرن 13 میلادی)
30) محنتی - (قرن 7 هجری)